Wolvega, Kerk op de Hoogte
|
| Kerk |
|
De kerk is gebouwd in 1646, nadat de oude kerk werd getroffen door een blikseminslag en daarna is afgebroken.
Het betreft een Gotische kerk waarbij materiaal is gebruikt van de voormalige kerk. Het ligt op een terp en kreeg
daardoor in de volsmond de naam “de Kerk op de Hoogte”. De kerk is opgetrokken uit kleine gele baksteen maar in de
onderste lagen zijn de oude kloostermoppen nog zichtbaar. De vensters zijn in gotische stijl, geprofileerd en voorzien
van zandstenen bogen en hoekblokken. De twee hooggelegen uitgangen aan de zuidzijde zijn bij de verbouwing van 1937
aangebracht. De toren is in 1805 voorzien van een koepeltoren maar deze is in 1842 vervangen door een spits. N.a.v. een
blikseminslag en brand is de toren in 1894 verbouwd waarbij het bovenste deel werd vernieuwd in de huidige sierlijke
houten opbouw met spits. ln de toren hangt een door klokkengieterij Van Bergen uit Heiligerlee gegoten luidklok uit 1894,
als de vervanger van het bij de brand van 1894 verloren gegane exemplaar uit 1742.
Het schip is overkapt door een tongewelf met gesneden rozetten. In het interieur bevinden zich nog enkele objecten uit de bouwtijd. De statige preekstoel, met gesneden zuiltjes op de hoeken van de kuip en zogenaamde gekorniste panelen, stamt uit de 17e eeuw. Er staan twee herenbanken uit de 17e en 18e eeuw. Ook hangen er twee wapenborden uit de 18e eeuw. Niet meer zichtbaar is nog een grafkelder aanwezig van de families Van Haren en Van Baerdt. Van 1938-1939 vond een interieurwijziging plaats waardoor een derde herenbank is verwijderd en ook de banken en de preekstoel zijn verplaatst. De kerk is gerestaureerd in 1968-1969 en later nogmaals van 2015-2016. Bij deze laatste restauratie is de kerk bijna een jaar dicht geweest. De kerk staat op de Rijksmonumentenlijst. |
| Orgel |
| 1732-1733 |
| Johann Michael Schwartzburg uit Leeuwarden bouwt het orgel, op initiatief van grietman Jonker Duco van Haren. De eiken kas in Lodewijk XIV-stijl en het snijwerk zijn gemaakt door Jacob Sijdses Bruinsma. |
| 1827 |
| Herstelwerkzaamheden door F.J. Reichert uit Leeuwarden. |
| 1841-1844 |
| Diverse herstelwerkzaamheden door S.H. Westerhof uit Wolvega. |
| 1863 |
| Reparatie door L. van Dam & Zn. uit Leeuwarden en levering van 3 Bourdon pijpen. Mogelijk wordt een nieuwe windvoorziening aangebracht. |
| 1841-1844 of 1863 |
| Dispositiewijzigingen. De Gemshoorn 2', de Tertiaan, de Mixtuur en de Trompet 8' maken plaats voor de Fluit 4', de Fluit 2', de Bourdon 16' en de Viola 8'. Mogelijk zijn de wijzigingen uitgevoerd door L. van Dam & Zn. uit Leeuwarden. |
| 1934 |
| Mense Ruiter uit Groningen vergroot de klavieromvang tot 54 toetsen (C-f'''). Het Pedaal gaat van 20 naar 27 toetsen. Daarnaast wordt een aanvullingslade gemaakt en transmissie Pedaal van de Bourdon 16' en wordt de windvoorziening vervangen. |
| 1939 |
| Mense Ruiter uit Groningen verplaatst het orgel en wijzigt de windvoorziening. |
| 1968-1970 |
| Flentrop Orgelbouw uit Zaandam voert een restauratie en reconstructie uit. De kas wordt hersteld en de onderkas wordt versmald tot de oorspronkelijke breedte. De windvoorziening wordt vernieuwd en de lade, de mechanieken worden hersteld en de dispositie en klavieromvang worden gereconstueerd. De balustrade wordt gewijzigd en het rugschot wordt, op vermoedelijk oorspronkelijke wijze, herplaatst. Adviseur bij de restauratie was Maarten Vente uit Utrecht. |
| Dispositie |
| Manuaal, C - g''' | Pedaal, C - d' | ||||||
|
Prestant Holpijp Octaaf Quint Octaaf Gemshoorn Mixtuur Cornet disc. Trompet Tertiaan |
8' 8' 4' 3' 2' 2' 4-6 st. 3 st. 8' 1 3/5' |
Aangehangen | |||||
| Werktuigelijke registers | |||||||
|
Tremulant Afsluiter |
|||||||
| Geschiedenis over kerk en orgel |
| Verteller | : | Jan Jongepier (1941-2011) |
| Duur | : | 6 minuten en 44 seconden |
| Bron | : | Radio opname Omrop Fryslân uit 1996 |
| Variaties over 'Wer nur den lieben Gott lässt walten' Georg Böhm (1661-1733) |
| Organist | : | Jan Jongepier |
| Duur | : | 9 minuten en 11 seconden |
| Bron | : | Radio opname Omrop Fryslân uit 1996 |